không gian mềm

@ Đây là ý tưởng đề tài nghiên cứu của nhóm mình 

@ Lý do : haizz…bức xúc vì sống trong 1 đô thị hiện đại nhất nước – TP HCM- với tốc độ đô thị hóa ngày càng chóng mặt …mà không gian công cộng (KGCC) ngày càng thu hẹp, không gian giao thông thì hiện tại ô nhiễm nặng, chật hẹp, tắc nghẽn… Không gian cây xanh nói chung và ở các công viên cũng có nhiều vấn đề. vừa ít, lại vừa bị lấn chiếm, tàn phá hoặc sử dụng không đúng mục đích ..haizz…cứ đi 1 vòng các công viên TP chiều chiều về đêm mà xem…ai còn dám vô !!! ( nói hơi tiêu cực xíu mà...)

 còn nói loãng moạn xíu thì
                  Con đường vắng khuất
                                                  vui sao !
                              đèn cay mắt thức trên cao
                                              đứng ...rình !
                                chỉ tàn lá rậm ...đồng tình !
                                                   che làn sáng để...
                                                         chúng mình hôn nhau 
mà thực tế thì nhu cầu sinh hoạt, học tập, vui chơi giải trí ngoài trời, tìm đến thiên nhiên để thoát khỏi những căng thẳng thường ngày- đặc biệt là giới trẻ ( độ tuổi 16-25 )  ngày càng cao .
Việc đầu tư, tạo thêm nhiều sân chơi lành mạnh, hiện đại, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của đối tượng này vẫn chưa theo kịp ngoài những loại hình phổ biến như trung tâm sinh hoạt thanh thiếu niên, nhà văn hóa phường, khu vui chơi giải trí, công viên văn hóa, rạp chiếu phim, cafe…Phải chăng vì thiếu sân chơi lành mạnh, bổ ích nên giới trẻ dễ sa chân nhiều hơn vào các tệ nạn xã hội, những trò chơi tiêu cực như nghiện internet, game online?

Thế nên để đáp ứng yêu cầu đưa giới trẻ ra ngoài cộng đồng, tránh xa những không gian bó hẹp trong bốn bức tường -> thúc đẩy khả năng giao tiếp, kết nối cộng đồng, tạo sự năng động và sáng tạo... Nhóm mình đã nghiên cứu đề tài tạo ra một không gian mềm, không gian đa năng, và có tính co giãn -  MODULE KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG-  phù hợp với lối sống chuyển động cao, nhanh, đa dạng của thị dân và xã hội đô thị.

@ Đôi điều suy ngẫm về tầm quan trọng của KGCC, đó là những không gian thân thiện, gần gũi với mọi người, là nơi cùng trò chuyện, vui chơi, cùng nhau thi thố tài năng… Ðó cũng là nơi mà mọi người có thể mua sắm, ngồi nhâm nhi tách cà phê và đắm mình vào cảnh vật xung quanh. Thậm chí đơn giản hơn, không gian thân thiện có thể xuất hiện lúc mọi người trò chuyện trong khi chờ xe buýt.

KGCC còn là không gian mở, nơi diễn ra các hoạt động văn hóa xã hội của cộng đồng chung như mít ting, lễ hội, biểu diễn nghệ thuật … là nơi nuôi dưỡng các giao tiếp và tương tác giữa con người với con người và với thiên nhiên; là tấm gương phản ánh bức tranh văn minh đô thị. Ở những nước phát triển, KGCC với sự đầu tư của cơ sở hạ tầng kỹ thuật, là nơi ‘tạm trú’ cho cộng đồng trong các tình huống thảm hoạ như hỏa hoạn, động đất. ( Nhật Bản...)



.

 

Ban nhạc Babylon say sưa chơi nhạc tại công viên Gia Định. Ảnh: Gia Huy.

@ KGCC cũng là một tài sản quan trọng xét trên phương diện kinh tế. Chất lượng cuộc sống, điều mà KGCC tốt đem lại, không chỉ quan trọng với con người mà còn quan trọng đối với cả hoạt động kinh doanh. Các hãng, các nhà đầu tư, các nhân tài đều bị thu hút bởi những thành phố sống tốt. Rõ ràng các thành phố của Việt Nam có thể và nên phát triển theo hướng này, nếu chúng ta xem xét trường hợp của hai thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh trên cơ sở các chỉ số sống tốt trong báo cáo của Liên hợp quốc năm 2010 về các thành phố Châu Á. Như thế, những cải tiến trong chính sách KGCC chắc chắn là một trong những cách thức tốt hơn nhằm tiến cao hơn nữa trên nấc thang tiêu chí sống tốt và sức hấp dẫn.

@ Vừa qua, hội KTS Việt Nam, Đài truyền hình Việt Nam phối hợp cùng Công ty sơn MyKolor đã tổ chức công bố và trao giải cho chương trình bình chọn "Những KGCC được yêu thích nhất năm 2010". Kết quả cho thấy, dẫn đầu là Khu đô thị Phú Mỹ Hưng, Quán cà phê Gió và Nước ( Bình Dương), Furama Resort (Đà Nẵng), Toà nhà trung tâm thương mại Dầu khí, Khu du lịch Vinpearl Nha Trang.Ngoài ra, 5 công trình còn lại được bình chọn là: Nam Hải Resort, Tổ hợp làng trẻ SOS, Khách sạn Hanoi Daewoo, Cao ốc Sài Gòn Metropolitan và Tổ hợp khách sạn Sài Gòn Tourist ở Phú Quốc.

   
Các em bé thỏa thích vui đùa tại Công viên nước Vinpearl


Công viên PMH



Furama Resort Đà Nẵng ẩn mình dưới hàng dừa đung đưa trong gió

@ Thiết kế một module KGCC phục vụ nhu cầu giải trí của giới trẻ tại TP HCM mang lại cái được về mặt xã hội rất lớn. Đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng của giới trẻ, khiến KGCC trở nên tiện nghi và thân thiện với con người hơn. Ý nghĩa không gian mang lại phải có giá trị tạo nên tâm lý thoải mái, vui tươi, tạo nên cảm xúc thẩm mỹ, tạo nên sự thân thiện, sáng tạo, kết nối cộng đồng, hòa nhập với thiên nhiên chứ không chỉ là giá trị tiện ích đơn thuần.


  

   

@ Vậy Module KGCC là cái chi nè – đó là một không gian được thiết kế và xây dựng bằng các module có khả năng tháo lắp, di chuyển dễ dàng, vật liệu phong phú, đa dạng, được lắp đặt trong các không gian công cộng bất kỳ (công viên, khuôn viên trường học…) nhằm mục đích tạo ra một “không gian con” để nghỉ ngơi, thư giãn, kết nối cộng đồng.

    

@ Các yêu cầu chung về giải pháp thiết kế module không gian công cộng :

- Gọn nhẹ, dễ tháo lắp, di chuyển, sản xuất.

- Hạn chế mức độ thiệt hại do ý thức cộng đồng chưa cao

- Thiết kế phù hợp với nhu cầu của đối tượng sử dụng ( nhu cầu thẩm mĩ, nhu cầu công năng …)

- Độ bền cao và thân thiện với môi trường

-An toàn khi sử dụng.

@ Các hình thức module:

·        Hình học: có thể sử dụng bất kì dạng hình học nào để làm module, đó là ứng dụng lớn nhất của thiết kế dạng này.

·        Phi hình học (tự nhiên): tùy theo tính chất và công năng sử dụng, thiết kế dạng này sẽ linh động và đa dạng hơn

   

 @ Các hình thức liên kết  các module:

·        Module có thể kết nối theo phương ngang - theo 1 tuyến dài tạo sản phẩm lớn hơn, kết nối thành khối (xoay tròn, chồng lên nhau ...).

·        Các cách thức, kỹ thuật liên kết các module lại với nhau.(các module liên kết với nhau bằng cách nào: mối nối tự thân sản phẩm (móc, khoét, lắp ráp), mối nối gắn thêm vô (bắt vít…), có các loại: mối nối tự thân sản phẩm, bản thân mỗi module đã là một mối nối (móc, khoét lỗ trên module, lắp ráp), mối nối gắn thêm (ốc , vít).

·        Nguyên tắc thị giác trong thiết kế: nguyên các về bố cục, về đường nét, về cách tổ hợp đường nét, về tỉ lệ, v.v…(để làm cơ sở hình thành module, cơ sở để lắp ráp các module lại với nhau thành một hệ thống)

.

 

@ Nhân trắc học trong thiết kế: độ vươn tay, duỗi chân, tư thế thoải mái, khi ngồi đứng nằm lăn lê bò lết…v.v…(chia theo độ tuổi  tùy ào độ tuổi trong phần giới hạn)(cơ sở để thiết kế kích thước module, thiết kế kích thức không gian sau khi lắp ghép)

  

       @ Màu sắc:

·        Nếu dùng vật liệu có sẳn sự đa dạng về màu sắc, bề mặt đẹp thì có thể tận dụng màu của bản thân vật liệu làm màu cho sản phẩm, nhưng trước khi sử dụng bề mặt sẽ được qua xử lí cho phù hợp với môi trường (ví dụ nhu gỗ sẽ được phủ PU).

·        Nếu bản thân vật liệu không đáp ứng được yêu cầu màu sắc của thiết kế thì tùy từng vật liệu có thể sử dụng nhiều cách như sơn tạo màu, thổi PU tạo độ bóng, mạ kim loại tạo lớp phản chiếu,...

·        Vì là thiết kế phục vụ cho giới trẻ nên sẽ hướng đến những gam màu sáng, tông màu trẻ trung, năng động (có thể kết hợp nhiều màu gốc nổi bật). Đặc biệt thiết kế ở KGCC nên yêu cầu màu sắc cũng phải hài hòa với mĩ quan xung quanh.

·        Tác động với môi trường (ảnh hưởng tới môi trường: vật liệu đó có làm ảnh hưởng gi tới môi trường xung wanh, môi trường hủy hoại vật liệu). Nếu sử dụng các vật liệu có độ phản xạ cao (như kim loai, kính) thì phải xử lí bề mặt đễ hạn chế sử phản xạ ánh sáng mặt trời (gây chói), giảm hấp thu nhiệt để không bị ảnh hưởng đến các hệ thống kết cấu module. Nếu vật liệu là những loại dễ bị tác động của môi trường, thời tiết thì phải có lớp phủ để bảo vệ bề mặt.

·        Ưu tiên sử dụng vật liệu có thể thoát nước nhanh, nén không khí bên trong giữ nhiệt độ ổn định, có thể ấm vào mùa lạnh và mát nhanh vào trời nóng.

·        Trước khi qua sử dụng vật liệu phải được xử lí để có thể chống chịu với thời tiết, tác động khách quan của môi trường.

·        Giá trị kinh tế (giá cả, vật liệu dễ thi công, vật liệu dễ thay thế), thiết kế có tính ứng dụng cao nên đề xuất các vật liệu có giá cả hợp lí, vật liệu bền, dễ thi công và không khó tìm khi cần phải thay thế qua một thời gian dài sử dụng

@ Các yếu tố an toàn và bảo quản:

            - Nguyên tắc bảo đảm an toàn cho người sử dụng: xử lý những chi tiết có thể gây hại đến người xung quanh cũng như người sử dụng vd như những góc nhọn có thể gây chấn thương, cách xử lý là bọc nhựa hoặc bo trònđộ trơn / nhám của bề mặt vừa phải, nếu quá trơn có thể bọc thêm lớp phủ tạo độ nhám, nếu quá nhám thì cần phải làm mịn bề mặt (mài nhẵn,...)sản phẩm quá nhẹ không giữ được độ cân bằng, xử lí bằng cách thay thế vật liệu hoặc tạo được sự vững chắc bằng liên kết các module.

            - Biện pháp hỗ trợ quản lý, bảo vệ sản phẩm:

·        Sản phẩm module tháo lắp với vật liệu quá nhẹ sẽ dễ bị đem đi hoặc lấy trộm ốc vít, có thể giải quyết bằng cách tạo ra liên kết giữa sản phẩm với sàn trong thời gian sử dụng(có biện pháo nối đất), phấn nối ốc vít được che giấu hoặc làm chìm vào bên trong vật liệu, có hộp khóa...

·        Sản phẩm tuy đã được xử lí bề mặt để chịu được môi trường và thời tiết nhưng có thể có biện pháp che chắn hợp lí như không gian có mái che, có chỗ cất sản phẩm chuyên dụng.

@ Kinh nghiệm trong nước:

Trong những năm gần đây, Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế văn hóa khoa học kĩ thuật với thế giới cũng đã chú ý nhiều hơn tới các không gian công cộng mang tính sáng tạo. Cụ thể là một số cuộc thi thiết kế với chủ đề thiết kế các không gia module hoặc thiết kế không gian công cộng (công viên) với nhiều thiết kế sáng tạo và hấp dẫn hơn. Có thể kể đến cuộc thi Modular Building Design Challenge 2012 - là cuộc thi nhằm khai thác các thiết kế, kỹ thuật xây dựng từ module nhằm chống lại các cuộc khủng hoảng nhà ở tại Úc -  một thiết kế module nhà hiện đại. Cuộc thi này mở rộng cho các sinh viên, nhà thiết kế, kiến trúc sư, kỹ sư – có thể tham gia cá nhân hoặc theo nhóm.

Hay như cuộc thi thiết kế "Công viên Thống Nhất cho tất cả mọi người" do H ội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam, Trung tâm nghiên cứu Toàn Cầu Hóa – Đại học Hawaii (Hoa Kỳ ) và Trung tâm Hỗ trợ và Phát triển Cộng đồng Lạc Việt phối hợp tổ chức cuộc thi thiết kế dành cho các kiến trúc sư và các nhà quy hoạch đô thị trẻ.

 

Tuy nhiên có thể thấy, với rất nhiều nỗ lực thế nhưng những không gian giải trí công cộng mang tính sáng tạo đang vẫn vô cùng khan hiếm ở nước ta. Một số công trình công viên được đánh giá mang nét thẩm mỹ cao (công viên Cresent Moon – PMH) lại là công trình công cộng do tư nhân quản lý, chính vì vậy ít nhiều mang đến sự phân hóa cho người sử dụng. Còn đối với các công trình công cộng, công viên do nhà nước quản lý thì lại thiếu sự đầu tư cho một hình ảnh công viên hiện đại, tiên tiến, nơi mà nhu cầu của con
 người càng ngày càng được quan tâm kĩ hơn, triệt để hơn.

@ Nói túm lại, trong quá trình đô thị hóa hiện nay ở nước ta, giới trẻ ngày càng năng động, dám nghĩ dám làm từ đó dẫn đến việc khát KGCC để tự tin thể hiện mình.

Giới trẻ nên có không gian giao lưu, học hỏi để trang bị cho mình vững vàng trước những thách đố từ cuộc sống. 

Thực tế cho thấy, một không gian giải trí không thuần túy để chơi mà còn là nơi rèn luyện kỹ năng, trang bị kiến thức đối phó với những đổi thay, cám dỗ của cuộc sống thời kỹ thuật số. Do nhu cầu vui chơi, giải trí, giảm căng thẳng trong học tập của giới trẻ ngày càng lớn nên việc đầu tư xây dựng những không gian giải trí đa dạng, phong phú và mang ý nghĩa “học mà chơi, chơi mà học” vô cùng cấp thiết. Vì thế, một KGCC phục vụ nhu cầu giải trí của giới trẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh cần phải được đầu tư đúng mức.

 

P/s : Đây là 1 phần trong chuyên đề nghiên cứu của nhóm mình về

THIẾT KẾ MODULE KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG PHỤC  VỤ NHU CẦU GIẢI TRÍ CỦA GIỚI TRẺ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Nguồn ảnh : Internet , Arch daily